“Freedom does not mean being free of something, but to be free to do something.” (Angela Merkel)
Dit inzicht gaat over initiëren van structuur en beleid in samenwerking, en er vervolgens zorg voor dragen. Samenwerking heeft regels nodig waardoor duidelijk is wat kan en niet kan, wie wat doet, en wat de bedoeling is. Wanneer mensen het geheel van regels en afspraken vertrouwen kunnen ze zich beter concentreren op het werk. Ze maken zich minder zorgen. Deugdelijk beleid en heldere taakstructuur brengen rust en stabiliteit en laten verschillen in baten en lasten toe.
Het vraagt curerend, faciliterend leiderschap en blijven opkomen voor de integriteit van het systeem: afspraak is afspraak, regels zijn belangrijk. Het is geen werk waar leiders applaus voor krijgen omdat mensen niet graag ingeperkt worden in hun vrijheid. Het is werk dat continu aandacht vraagt omdat er snel te veel regels zijn, ze te strikt of te los toegepast kunnen worden. Er is ook onderscheid te maken tussen regels en standaarden. Regels zijn 'ja/nee' en kunnen afgedwongen worden. Standaarden zijn leidende principes die op veel manieren kunnen toegepast worden.
We beleven een tijd van veel wantrouwen in instituten en beleid. Dit zet hoge druk op individuele leiders. Het vertrouwen in het systeem maakt plaats voor vertrouwen in personen en zo kunnen personencultussen gedijen. Sterke transformationele leiders zijn belangrijk in tijden van transitie. De kunst is om daarbij aan het systeemvertrouwen te blijven werken en dus naast transformationeel leiderschap ook faciliterend, bewakend leiderschap te voorzien.
Dit is een bewerkt extract uit het boek ‘Over leiderschap. 19 inzichten’ (Koen Marichal & Jesse Segers, uitgegeven door Pelckmans Uitgevers. De illustraties zijn gemaakt door Studio Arsène.
